با آغاز فصل سرما بيماري سينوزيت در بين بسياري از افرادي كه خصوصا در شهرهاي آلوده زندگي مي كنند افزايش مي يابد براي آشنايي بيشتر با اين بيماري خبرگزاري دانشجويان ايران واحد علوم پزشكي تهران گفتگويي با دكتر هبت الدين برقعي، متخصص و مديرگروه بيماريهاي گوش و حلق و بيني دانشگاه علوم پزشكي تهران انجام داده است است كه در ذيل مي خوانيد.
سينوزيت چيست و چند نوع دارد؟
سينوزيت يعني التهاب مخاط حفره هاي هواي منضم به حفرات بيني كه اين سينوسها به چهار گروه تقسيم مي شوند. سينوسهاي فكي كه در گونه ها در استخوان فك فوقاني دوطرف قرار دارند سينوسهاي اتموئيدي يا بهتر بگوييم سلولهاي اتموئيد كه به صورت كندوي عسل در بالا و داخل سينوسهاي فكي و در قسمت داخلي حفرات كاسه چشم و در زير پيشاني قرار دارد. سينوس پيشاني كه در ضخامت استخوان پيشاني قرار گرفته و بالاخره سينوس پروانه اي كه در تنه استخوان شب پره اي قرار گرفته است. اين سينوسها يا حفرات بيني منضم به وسيله سوراخ بيني يا مجرايي به حفرات بيني باز مي شوند و در حالات طبيعي به صورت فضاهاي هوادار هستند كه اگر به هر دليلي اين سوراخها يا مجراها بسته شود و ديگر هوا نتواند به اين سينوسها وارد و تبادل پيدا كند و به دنبال آن ميكروبها وارد سينوس شوند سينوزيت ايجاد مي شود. بنابراين بسته به اينكه كدام يك از سينوسها درگير شده باشند نام آنها نيز به نام سينوزيت فكي، سينوزيت اتموئيدي يا اتموئيديت، سينوزيت پيشاني و سينوزيت پروانه اي يا شب پره اي متفاوت است. سينوزيت مي تواند هر كدام از سينوسها را بطور مجزا يا همراه يك يا همه سينوسها درگير كرده باشد به اين ترتيب در مواقع تشديد مي تواند تمام سينوسهاي فوق الذكر درگير شوند و پان سينوزيت ايجاد شود. بسته به روند عفونت، سينوزيتها مي توانند به صورت حاد با علامت برجسته و مشخص و يا به صورت كند و تدريجي و مزمن تقسيم بندي شوند.
بيمار سينوزيتي با چه علائمي مراجعه مي كند؟
بسته به نوع حاد يا مزمن بودن سينوزيت نحوه شكايت بيماران متفاوت است. درنوع حاد علائم عفوني مانند تب، بي حالي، درد شديد و به نسبه مشخص برحسب اينكه مربوط به كدام يك از سينوسها باشد جايگاهش در نواحي گونه، پيشاني، اطراف چشم ها و يا گوشه بيني و بالاخره در وسط سر متفاوت است. بروز اين علائم معمولاً به دنبال سرماخوردگي ها شايع تر است. غير از تب و لرز، گرفتگي بيني و ترشح بيني از علائم مشخص است. در سينوزيت مزمن برخلاف تصور عمومي درد مشخصي وجود ندارد و تنها احساس سنگيني در سر و صورت به خصوص با خم كردن سر به پايين مشخص مي شود. گرفتگي بيني، ترشح پشت حلق و گاهش ترشح از بيني از علائم سينوزيت مزمن است. سينوزيت مزمن بسيار شايع تر و فراوان تر از سينوزيت حاد است و برخلاف تصور عموم سردرد در اين نوع سينوزيت شايع نيست. همانطور كه گفتيم معمولاً سينوزيتها مانند سرماخوردگي ها كه ويروسي يا ميكروبي هستند تظاهر مي كنند و به ندرت قارچ ها محصول پيدايش سينوزيت مي باشند. در كشورهايي كه زمينه آلرژي در آنها وجود دارد شانس ابتلا به سينوزيت بيشتر است. سينوزيت فكي به دنبال كشيدن دندانهاي آسياي كوچك به علت مجاورت ريشه اين دندانها با سينوسها پيدا مي شود. از علل ديگر پيدايش سينوزيت، شنا كردن به خصوص شيرجه در استخرها است كه با مكانيسم خاصي از آب آلوده در سينوسها تجمع پيدا مي كند و باعث عفونت مي شود. در كسانيكه در محيط هاي آلوده به مواد شيميايي كار مي كنند به نحوي كه بخار مواد شيميايي در تماس با بيني كارگران است سينوزيت شايع تر است. افرادي كه در كارخانه هاي چوب بري كار مي كنند و با گرد و غبار چوب سر و كار دارند سينوزيت در آنها ايجاد مي شود همچنين سيگار مستعد كننده سينوزيت است. در بزرگسالان سينوزيت فكي و در كودكان سينوزيت اتموئيدي شايع تر است.
سينوزيتها چه عوارضي مي توانند ايجاد كنند؟
به خاطر مجاورت سينوسها با كره چشم از يك طرف و با حفره هاي قدامي مغز از طرف ديگر عارضه سينوزيت به صورت عوارض عفوني در داخل اين ساختمانها ايجاد مي شود. در كودكان اتموئيدي ميتواند به عوارض چشمي و حتي كوري منجر شود. همچنين سينوزيت داخل جمجمهاي به صورت مننژيت يا آبسه مغز ايجاد ميشود كه در حال حاضر به علت وجود آنتيبيوتيكهاي مختلف اين عوارض بسيار كم شده است. درمان سينوزيتها با تجويز پزشك معالج مبتني بر آنتيبيوتيكهاست مانند Co-Amoxiclave- Ciprofloxacine-Cefiximeكه بر حسب حاد يا مزمن بودن بيماري و همچنين بر حسب نوع سينوزيت متفاوت است. از مسكنها، داروهاي ضد آلرژي و داروهاي ضد التهابي به عنوان درمانهاي كمكي استفاده ميشود. استفاده از بخور ميتواند در گرم كردن سينوسها و ايجاد پرخوني در مخاط سينوسها كمك كند.
در سينوسهاي مزمن نيز استفاده از سرم نمكي به عنوان شستشوي بيني، ترشحات را محدود كرده و به درمان كمك ميكند. استفاده از قطرههاي بيني بايد مصرفشان محدود شود و تنها در نوع حاد نيز به دليل اثرات سوئي كه دارند تنها به مدت كوتاه چند روزه ميتوان استفاده كرد. افرادي به دليل گرفتگي بيني به صورت اعتيادآور عادت به مصرف قطرههاي باز كننده بيني دارند كه اين عادت بايد با مراجعه به پزشك بر طرف شود تا فرد دچار عوارض مصرف طولاني قطرهها نشود. از نكات مهم در سينوزيت برخورد جريان هواي سرد در زمستان يا برخورد هواي سرد كولر در تابستان با افراد است كه ميتواند زمينه را براي پيدايش سينوزيت به خصوص براي افرادي كه مستعد اين بيماري هستند تشديد كند.
چه بيماريهاي ديگري ميتواند در پيدايش سينوزيت دخيل باشند؟
پليپهاي بيني، انحراف تيغه بيني، ضربههاي سر و صورت كه باعث شكستگي در جدار استخواني سينوسها شود، تومورهاي خوشخيم يا بدخيم ميتوانند باعث ايجاد سينوزيت شوند.
نظرات شما عزیزان: